Αλέξανδρος Βανταράκης, DVM - Κτηνίατρος
Βάσια Γεωργοπούλου, DVM - Κτηνίατρος
Η δυσπλασία του ισχίου του σκύλου (ΔΙΣ) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αίτια ανησυχίας για νέους ιδιοκτήτες σκύλων, ιδιαίτερα γι' αυτούς που αποφάσισαν να αποκτήσουν ένα σκύλο μεγαλόσωμης καθαρόαιμης φυλής. Όχι άδικα, αφού η δυσπλασία του ισχίου θα προκαλέσει χρόνιο πόνο, χωλότητα και θα επηρεάσει αρνητικά την ευζωία, αλλά και την ικανότητα εργασίας του σκύλου, που πάσχει από αυτή.
Ο έγκαιρος κλινικοεργαστηριακός έλεγχος του σκύλου, είτε θα μας απαλλάξει από τις όποιες ανησυχίες μας, είτε θα διαγνώσει το πρόβλημα ώστε να προχωρήσουμε στην κατάλληλη αντιμετώπιση. Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση, οι προληπτικές χειρουργικές επεμβάσεις που μπορούν να γίνουν σε ένα σκύλο με ΔΙΣ (προηβική συμφυσιόδεση, τριπλή πυελική οστεοτομία) έχουν μεγαλύτερη επιτυχία αν η διάγνωση της ΔΙΣ γίνει κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του σκύλου και πάντως πριν το 12ο μήνα. Ήδη από τον 3ο μήνα της ζωής του σκύλου μπορούμε να προγραμματίσουμε τον κλινικοεργαστηριακό έλεγχο της δυσπλασίας του ισχίου.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διαχωρίσουμε την εξέταση αυτή από την εξέταση δυσπλασίας, που απαιτούν οι κυνολογικοί όμιλοι για να δώσουν τον χαρακτηρισμό «Ελεύθερος δυσπλασίας», σε ζώα που προορίζονται για αναπαραγωγή. Η εξέταση μεταξύ 3 έως 12 μηνών έχει σαν σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των ζώων που θα εμφανίσουν τη νόσο και αφορά όλα ανεξαιρέτως τα ζώα, ενώ η εξέταση στους 18 ή 24 μήνες ανάλογα τον κυνολογικό όμιλο, έχει σαν σκοπό την έκδοση πιστοποιητικού σε ζώα που προορίζονται για αναπαραγωγή και γίνεται για την εξάλειψη του νοσήματος, μιας και αυτό έχει κληρονομική βάση.
Αρχικά ο κτηνίατρος εξετάζει τον σκύλο κατά την στάση, τη βάδιση και τον τροχασμό. Σημεία όπως η στάση με τα οπίσθια άκρα σε απαγωγή ή προσαγωγή, οι διογκωμένοι γλουτοί κατά τη βάδιση (boxy hips) ή ο τροχασμός με ταυτόχρονη χρήση και τον δύο οπίσθιων άκρων όπως ο λαγός (bunny hopping), αποτελούν ενδείξεις της ΔΙΣ.
Της επισκόπησης αυτής ακολουθεί ο έλεγχος του σημείου Ortolani και η ακτινογραφηση των ισχίων με το σκύλο σε βαθιά ηρέμηση. Στην κλινική μας συνήθως για το σκοπό αυτό χορηγούμε το σκεύασμα Dexdomitor®
Το σημείο Ortolani αποτελεί σύμπτωμα της ΔΙΣ και οφείλεται στη διάταση του θύλακα της άρθρωσης. Κάθε σκύλος που ελέγχεται για δυσπλασία πρέπει να κάνει την εξέταση Ortolani καθώς αν αυτή βγει θετική τότε ο σκύλος θεωρείται πολύ πιθανό να πάσχει από δυσπλασία. Η ακτινογραφία θα επιβεβαιώσει τις υποψίες μας.
Όπως φαίνεται και στο βίντεο, για την εξέταση του σημείου Ortolani ο εξεταστής στέκεται πίσω από το σκύλο με το ζώο σε πλάγια κατάκλιση. Με το ένα χέρι ασκεί ελαφρά πίεση στη λεκάνη, ενώ με το άλλο κρατώντας το προς εξέταση άκρο από το κάτω άκρο του μηρού, πραγματοποιεί κινήσεις προσαγωγής και απαγωγής του άκρου ασκώντας ταυτόχρονα πίεση κατά τον άξονα του μηρού. Επί θετικού σημείου Ortolani, η άρθρωση υπεξαρθρώνεται και ανατάσσεται κατά τις παθητικές αυτές κινήσεις προκαλώντας ένα χαρακτηριστικό «κλακ». Η γωνία μάλιστα του υπεξαρθρήματος έχει σημασία για την επιλογή των υλικών κατά την επέμβαση Τριπλής Πυελικής Οστεοτομίας.
Την εξέταση του σημείου Ortolani ακολουθεί η λήψη ακτινογραφήματος των ισχίων. Για το σκοπό αυτό ο σκύλος (σε βαθιά ηρέμηση ή και υπό γενική αναισθησία) τοποθετείται σε ραχιαία θέση με τα οπίσθια άκρα σε πλήρη έκταση και ελαφρά έσω στροφή. Η συγκράτηση σε αυτή τη θέση γίνεται με τοποθέτηση αυτοκόλλητης ταινίας ιατρικής χρήσης ή με φυσική συγκράτηση από κάποιο βοηθό. Για την επίτευξη της παράλληλης θέσης των δυο μηριαίων οστών που απαιτείται, συνιστάται η τοποθέτηση ταινίας γάζας ή υφάσματος που συμπλησιάζει ελαφρά τα δυο άκρα, περιβάλλοντάς τα στο ύψος του γόνατος.
Με τον τρόπο αυτό λαμβάνουμε ακτινογραφήματα της λεκάνης τα οποία ελέγχουμε ως προς την ποιότητα αλλά κυρίως ως προς τη συμμετρία τους. Η μη συμμετρική απεικόνιση των δυο αρθρώσεων θα οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. Σε κάθε άρθρωση τελικά εκτιμάται η γωνία Norberg,η σφαιρικότητα της κεφαλής του μηριαίου, η θέση της κεφαλής του μηριαίου ως προς το ραχιαίο χείλος της κοτύλης, το εύρος του μεσάρθριου διαστήματος, η πάχυνση και παρουσία οστεοφύτων στο πρόσθιο προβολικό χείλος της κοτύλης, η πάχυνση και παρουσία οστεοφύτων στον αυχένα του μηριαίου και η γραμμή Morgan. Το σύνολο των παραμέτρων αυτών θα χαρακτηρίσει την ποιότητα της κάθε άρθρωσης ξεχωριστά.
Η εξέταση δυσπλασίας του ισχίου αποτελεί μια απλή διαδικασία που θα δώσει σαφείς απαντήσεις για το αν ο σκύλος μας χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα για την υγεία των αρθρώσεων του. Καθώς τα τελευταία χρόνια η παραπάνω εξέταση πραγματοποιείται σε σκύλους ανεξαρτήτου φυλής και σωματικού μεγέθους, έχει γίνει σαφές ότι η δυσπλασία δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο των μεγαλόσωμων φυλών. Το μόνο που αλλάζει είναι η σφοδρότητα των συμπτωμάτων σε μεγαλόσωμες και γιγαντόσωμες φυλές. Έτσι η εξέταση για δυσπλασία του ισχίου θα πρέπει να αποτελεί εξέταση ρουτίνας για όλους ανεξαιρέτως τους νεαρούς σκύλους.
Το σημείο Ortolani αποτελεί σύμπτωμα της ΔΙΣ και οφείλεται στη διάταση του θύλακα της άρθρωσης. Κάθε σκύλος που ελέγχεται για δυσπλασία πρέπει να κάνει την εξέταση Ortolani καθώς αν αυτή βγει θετική τότε ο σκύλος θεωρείται πολύ πιθανό να πάσχει από δυσπλασία. Η ακτινογραφία θα επιβεβαιώσει τις υποψίες μας.
Όπως φαίνεται και στο βίντεο, για την εξέταση του σημείου Ortolani ο εξεταστής στέκεται πίσω από το σκύλο με το ζώο σε πλάγια κατάκλιση. Με το ένα χέρι ασκεί ελαφρά πίεση στη λεκάνη, ενώ με το άλλο κρατώντας το προς εξέταση άκρο από το κάτω άκρο του μηρού, πραγματοποιεί κινήσεις προσαγωγής και απαγωγής του άκρου ασκώντας ταυτόχρονα πίεση κατά τον άξονα του μηρού. Επί θετικού σημείου Ortolani, η άρθρωση υπεξαρθρώνεται και ανατάσσεται κατά τις παθητικές αυτές κινήσεις προκαλώντας ένα χαρακτηριστικό «κλακ». Η γωνία μάλιστα του υπεξαρθρήματος έχει σημασία για την επιλογή των υλικών κατά την επέμβαση Τριπλής Πυελικής Οστεοτομίας.
Την εξέταση του σημείου Ortolani ακολουθεί η λήψη ακτινογραφήματος των ισχίων. Για το σκοπό αυτό ο σκύλος (σε βαθιά ηρέμηση ή και υπό γενική αναισθησία) τοποθετείται σε ραχιαία θέση με τα οπίσθια άκρα σε πλήρη έκταση και ελαφρά έσω στροφή. Η συγκράτηση σε αυτή τη θέση γίνεται με τοποθέτηση αυτοκόλλητης ταινίας ιατρικής χρήσης ή με φυσική συγκράτηση από κάποιο βοηθό. Για την επίτευξη της παράλληλης θέσης των δυο μηριαίων οστών που απαιτείται, συνιστάται η τοποθέτηση ταινίας γάζας ή υφάσματος που συμπλησιάζει ελαφρά τα δυο άκρα, περιβάλλοντάς τα στο ύψος του γόνατος.
εικόνα 1- θέση ακτινογράφησης ισχίων σε προσθιοπίσθια προβολή. Ο σκύλος τοποθετείται σε ραχιαία θέση, υποβοηθούμενος από ειδικό μαξιλάρι. τα οπίσθια άκρα φέρονται σε πλήρη έκταση με ελαφρά έσω στροφή. Ταινία γάζας ή υφάσματος στο ύψος των δυο γονάτων συμπλησιάζει τα δυο μηριαία φέροντάς τα σε παράλληλη θέση. Η απόλυτη συμμετρία του σώματος είθναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη συμμετρικής προβολής της λεκάνης.
εικόνα 2- ακτινογραφία ισχίων στην οποία έχουν υπολογιστεί ψηφιακά οι γωνίες Norberg
Η εξέταση δυσπλασίας του ισχίου αποτελεί μια απλή διαδικασία που θα δώσει σαφείς απαντήσεις για το αν ο σκύλος μας χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα για την υγεία των αρθρώσεων του. Καθώς τα τελευταία χρόνια η παραπάνω εξέταση πραγματοποιείται σε σκύλους ανεξαρτήτου φυλής και σωματικού μεγέθους, έχει γίνει σαφές ότι η δυσπλασία δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο των μεγαλόσωμων φυλών. Το μόνο που αλλάζει είναι η σφοδρότητα των συμπτωμάτων σε μεγαλόσωμες και γιγαντόσωμες φυλές. Έτσι η εξέταση για δυσπλασία του ισχίου θα πρέπει να αποτελεί εξέταση ρουτίνας για όλους ανεξαιρέτως τους νεαρούς σκύλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου